Było kapelistów wielu… Muzyka żydowska na ziemiach polskich – DNA Muzyki Polskiej #43

W tym odcinku porozmawiamy o muzyce Żydów polskich w XIX wieku. Czym różni się muzyka synagogalna od chasydzkiej? Czy Adam Mickiewicz miał szansę posłuchać prawdziwej klezmerskiej kapeli? Czy w muzyce Chopina znajdziemy jakieś wpływy muzyki żydowskiej? Powiemy także o krotochwilach, majufesach, nigunach i wyjaśnimy, w jaki sposób dumka Jontka z „Halki” Moniuszki weszła do tradycji żydowskiej. Historyczny rys kultury żydowskiej na ziemiach polskich kreśli badacz tego tematu, dr Michał Jaczyński. Ukończył z wyróżnieniem studia w Instytucie Muzykologii UJ w 2015 roku. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół historii kultury muzycznej końca XIX i pierwszych dekad XX wieku, a także zagadnień z zakresu społecznej psychologii muzyki. Dysertację doktorską, przygotowaną pod kierunkiem prof. dr hab. Magdaleny Dziadek (2023), poświęcił problemowi obecności muzyki żydowskiej w powszechnej kulturze wybranych ośrodków Europy Środkowej w okresie międzywojennym. W Instytucie Muzykologii zatrudniony od 2017 roku; obecnie na stanowisku asystenta w Ośrodku Dokumentacji Muzyki Polskiej XIX i XX w. im. I.J. Paderewskiego. Rozmawia Mateusz Borkowski.   Spis treści (00:00) Wprowadzenie (01:07) Początek rozmowy. Badania Kolberga (03:55) Joel Engel i Menachem Kipnis (06:02) Ost und West (09:15) Muzyka żydowska - czyli jaka? (12:26) Muzyka religijna (15:31) Instrumentarium i kapele (18:29) Było kapelistów wielu... (19:52) Muzyka chasydzka i pieśni w jidysz (23:37) Inspiracje muzyką żydowską (28:35) Teatr żydowski (32:23) Obraz Żyda w kulturze polskiej (35:13) Majufes (38:38) Majufes w krotochwilach i farsach (41:58) Jontek (wersja żydowska) (46:06) Antysemityzm w środowisku muzycznym (50:44) Na uczelni i w prasie   Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”. Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com