702. Między Madrytem a Paryżem. Moda w czasach Guercina - dr Magdalena Bialic

Wykład dr Magdaleny Bialic zorganizowany został w ramach programu edukacyjnego towarzyszącemu wystawie „Guercino. Triumf baroku. Arcydzieła z Cento, Rzymu i kolekcji polskich”, 10 października 2013 r. [1h22min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/miedzy-madrytem-a-paryzem-moda-w-czasach-guercina/ Giovanni Francesco Barbieri, zwany Guercinem, żył w czasach niezwykle ciekawych jeśli chodzi o rozwój sztuki, a także mody. Jego dzieciństwo i młodość przypadają na okres wszechwładnego panowania surowej i sztywnej, ale bardzo wykwintnej mody hiszpańskiej. Lata dojrzałe i starość upływają pod znakiem triumfu strojnej mody rodem z Paryża. Natomiast na jego obrazach niektóre postacie, szczególnie kobiet, ukazane są w historyzujących sukniach pamiętających czasy Rafaela i Tycjana. Kryzy, manszety, suknie alamody to piękny świat mody z czasów Guercina. Cz. I [ 47min] W pierwszej części wykładu dr Magdalena Bialic omówiła modę hiszpańską czasów Guercino. Już w latach 40. XVI wieku moda hiszpańska wiodła prym w Europie, m.in. dzięki zamorskim koloniom, które dostarczały materiałów i kosztowności. W tym okresie modni mężczyźni nosili charakterystyczne wamsy (kaftany), które szczelnie zakrywały ciało. Ciemny, czarny wams świadczył o zamożności jego właściciela – ciemne barwniki były bardzo drogie, ponadto ciemne tkaniny bardzo szybko traciły kolor. Panowie nosili także szerokie spodenki z tzw. saczkiem, kształtem przypominające cebulę lub arbuza, wypychane trocinami, trawą morską czy pakułami. Całości stroju dopełniały jedwabne pończochy, buty na obcasie oraz białe, krochmalone na sztywno kołnierze (tzw. kryzy). Kobiety tej epoki nosiły dość sztywne suknie: w modzie były gorsety (często metalowe), zabudowane dekolty oraz bardzo szerokie suknie w kształcę dzwonu. Kobiece kształty nie mogły być eksponowane – odkryta mogła być tylko głowa oraz dłonie. Legenda mówi, że ten strój został rozpropagowany przez królową portugalską, która pod koniec XV wieku zaszła w pozamałżeńską ciążę i musiała ukrywać swój stan. Cz. II [35min] Po 1620 roku moda francuska zastąpiła modę hiszpańską. Paryskie ubiory były o wiele bardziej swobodne – kobietom nie podobały się hiszpańskie, sztywne suknie na metalowych gorsetach, zaś w modę weszły tzw. koła świętej Katarzyny, które eksponowały suknię (i przy okazji ukrywały nadmierną tuszę). Podstawą stroju męskiego były kaftany tzw. pourpoint, wysokie buty (na podróż) i płytkie (do chodzenia po mieście). Dodatki stanowiły koronkowe mankiety, kapelusze muszkieterskie lub berety z piórek, kołnierze. Mężczyźni upodobali sobie także noszenie długich włosów, co było powodem tzw. dysputy na temat loków. Loki u mężczyzn były krytykowane przez kaznodziejów protestanckich i dochodziło na tym tle do niekiedy groźnych konfliktów. Francuzi bardzo zwracali uwagę na modę, a jedną z modowych ikon tego czasu, tzw. arbitrem elegancji był Ludwik XIII. Francuski król nie ukrywał jednak, że niezbyt lubi dbać o higienę. „Cuchnę – mam to po swoim ojcu” – zwykł mawiać. *** Dr Magdalena Bialic – kostiumolog, historyk sztuki, wykładowca, przewodnik. Jej zainteresowania badawcze obejmują historię mody (ze szczególnym uwzględnieniem XVIII-wiecznych strojów angielskich oraz ubiorów o charakterze sportowym i rekreacyjnym), sztukę XVIII i XIX wieku oraz historię portretu. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #muzeumnarodowe #historia #kultura #sztuka #madryt #paryż #guercino #Barbieri #barok