729. Prawosławie - państwo - demokracja - prof. Andriej Zubow

Wykład rosyjskiego historyka i religioznawcy prof. Andrieja Zubowa wygłoszony został na Uniwersytecie Warszawskim. Organizatorem spotkania było Centrum Polsko Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia. 5 maja 2014 r. [1h06min] Część historyków, także polskich, uważa, że prawosławie przeszkadza Rosji stać się krajem demokratycznym. Prof. Andriej Zubow przeczy takiemu twierdzeniu i udowadnia, że wprost przeciwnie – to ucisk rosyjskiej cerkwi przez carów, a następnie prześladowania w okresie ZSRR wpłynęły na wewnętrzne, duchowe osłabienie Rosjan, co ma bezpośredni wpływ na poczucie niezależności, a co za tym idzie – postawy demokratyczne. Prof. Andriej Zubow przedstawił historię relacji państwo-prawosławie od początku XIV wieku po współczesność. Szczegółowo omówił „raskol”, czyli reformę liturgiczną patriarchy Nikona w latach 1654-1657, która „zamknęła Rosję na cały świat”. „Produktem” raskola był Piotr I, który podporządkował cerkiew państwu. Swobodę wyznania stracili chłopi, którzy stali się wręcz niewolnikami cara. „Kompleks niewolnika” żywy jest w rosyjskim społeczeństwie do dziś. W reformach Piotra I prof. Andriej Zubow upatruje „tragedii Rosji w XX wieku”, którą rozpoczęła rewolucja październikowa w 1917 roku. Owszem, istniał naród rosyjski, ale „Rosja zginęła”. W latach 30. na rozkaz Stalina przeprowadzono spis powszechny, w którym pytano m.in. o przynależność religijną. Ankiety nie były anonimowe, ale 60% obywateli przyznało się do wiary. „Odpowiedzią” Stalina na ten spis był m.in. Wielki Terror w 1937, który szczególny nacisk położył na chrześcijan i ostatecznie zniszczył wiarę i niezależność obywateli. Przełom w relacjach państwo-prawosławie nastąpił w 1988 roku, kiedy dialog z duchownymi rozpoczął Michaił Gorbaczow. W 1990 roku patriarchą Moskwy został Aleksy II, który rozpoczął ponowne otwieranie parafii i klasztorów zlikwidowanych w czasach radzieckich. Cerkiew rozpoczęła działalność społeczną i charytatywną. Patriarcha podkreślał, że nie dąży do scalenia instytucji kościelnych i państwowych, ale do ich współpracy. Od 2009 roku patriarchą Rosji jest Cyryl I, który ponownie zbliżył cerkiew do państwa – „Rosja znowu sprzedała swojego ducha” – powiedział prof. Zubow. Badanie opinii publicznej przeprowadzone w 2012 roku wskazało, że 29% wierzących ufa patriarsze, zaś w społeczeństwie ogółem Cyryl I cieszy się zaledwie 13% poparciem. Dane pokazują także, że liczba wierzących w Rosji wynosi obecnie 48%. „Widzimy kryzys, ale ci którzy wierzą, nie przychodzą do patriarchy, ale do Boga” – powiedział prof. Andriej Zubow. *** Prof. Andriej Zubow – historyk i religioznawca. Ukończył studia w Moskiewskim Państwowym Instytucie Stosunków Międzynarodowych (MGIMO). Wieloletni pracownik Instytutu Orientalistyki oraz Instytutu Historii Powszechnej Rosyjskiej Akademii Nauk. Kierownik katedry historii religii Rosyjskiego Uniwersytetu Prawosławnego im. Świętego Jana Apostoła. Profesor katedry filozofii MGIMO, kierownik Centrum „Cerkiew i stosunki międzynarodowe”. Autor licznych rozpraw na tematy historii religii, historii idei, kultury politycznej i współczesnej polityki rosyjskiej. Jeden z autorów doktryny społecznej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej przyjętej na soborze w 2000 r. Koordynator społecznego komitetu „Ciągłość i odrodzenie Rosji”. Redaktor głośnej dwutomowej historii Rosji „Historia Rosji. XX wiek”. W maju br. skrytykował politykę Kremla wobec Krymu – porównał politykę rosyjską do niemieckiej prowadzonej przez Hitlera w 1938 r. Z tego powodu zakazano mu wykładania w prestiżowej uczelni dyplomatycznej MGIMO. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #rosja #prawosławie #religioznawstwo #cerkiew #religia #społeczeństwo #kultura #historia