876. Nauczanie Konfucjusza, czyli o drodze człowieka - Małgorzata Religa

Wykład dr Małgorzaty Religi towarzyszący wystawie „Życie wśród piękna. Świat chińskiego uczonego”, Muzeum Narodowe w Warszawie, 27 października 2016 [01h01min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/nauczanie-konfucjusza-czyli-o-drodze-czlowieka/ Nauczanie Konfucjusza ukształtowało społeczeństwa Chin oraz innych krajów wschodnioazjatyckich – Korei, Japonii i częściowo Wietnamu. Postać filozofa oraz podstawy jego nauczania przybliżyła sinolożka dr Małgorzata Religia podczas wykładu w Muzeum Narodowym w Warszawie, który odbył się w ramach programu towarzyszącego wystawie „Życie wśród piękna. Świat chińskiego uczonego”. Chiński filozof znany w Europie jako Konfucjusz obecny jest w Chinach jako Kong Zi lub Kong Fuzi, co można tłumaczyć jako „Mistrz Kong”. Jak wyjaśniła sinolożka, autorami imienia pod jakim mędrzec jest znany na Zachodzie są jezuici, którzy w XVI w. jako pierwsi Europejczycy zetknęli się z chińską filozofią. Konfucjusz żył w latach 551-479 p.n.e. Jego życie przypadło na schyłek okresu Wiosny i Jesieni, czyli koniec panowania dynastii Zhou (pol. Czou), kiedy Chiny uległy rozbiciu na szereg państewek rządzonych przez książąt, nad którymi król posiadał jedynie iluzoryczną kontrolę. Ówczesna sytuacja polityczna – jak wskazała Religa – silnie wpłynęła na myśl Konfucjusza. Według chińskiego filozofa kres czasom przemocy, intrygi i wojny miał przynieść powrót do zasad, jakimi kierowali się ludzie w czasach mitycznych początków panowania dynastii Zhou. Konfucjusz wskazywał dao, czyli drogę postępowania człowieka szlachetnego. Realizowana miała być ona zarówno w wymiarze społecznym, jak i indywidualnym. Sinolożka wskazała na trzy wybrane przez siebie elementy nauczania filozofa, mające prowadzić do przywrócenia oczekiwanego ładu. Pierwszy to – zhengming, czyli „uporządkowanie nazw”. Konfucjusz postulował: „Niech ojciec będzie ojcem, syn synem, władca władcą, a poddany poddanym”. Nazwy ról społecznych powinny iść według filozofa w parze z przypisywanym im w tradycji zachowaniom, bo w przeciwnym razie dochodzi do chaosu. Drugi opisany przez Religę element nauczania Konfucjusza to ren. Jest on starszy od samego filozofa i może być tłumaczony jako „łaskawość”, „miłosierdzie”, „humanitarność”. Według sinolożki najlepiej ów termin oddaje słowo „człowieczeństwo”. Jak tłumaczyła Religia, ren przejawia się różnych cnotach w zależności od sytuacji, ale nie sprowadza się do żadnej z nich. Objawia się w działaniu, kiedy człowiek postępuje wobec innych właściwie. Ostatni wybrany przez sinolożkę element nauczania Konfucjusza to li, czyli rytuał – zasady postępowania między ludźmi. Według filozofa każdy powinien znać swoje miejsce w hierarchii i postępować według przypisanych do niego tradycyjnie zasad (rytuału). Nieobecność wśród wschodnioazjatyckich społeczeństw idei równości to zdaniem Religi zasadnicza różnica, która odróżnia je od społeczeństw zachodnich. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #muzeumnarodowe #konfucjusz #chiny #filozofia