877. Ile kultury w gospodarce, ile gospodarki w kulturze? - Beata Stasińska, Jerzy Hausner

Debata towarzysząca XX Festiwalowi Nauki w Warszawie, 28 września 2016 [1h43min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/ile-kultury-w-gospodarce-ile-gospodarki-w-kulturze/ Czytelnictwo w Polsce od lat utrzymuje się na bardzo słabym poziomie. Jednocześnie monopol dużych sieci handlowych wymusza na wydawcach niskie ceny książek, co skutkuje bankructwem małych księgarń i spadkiem jakości publikacji. Czy kultura powinna być pozostawiona regułom gry rynkowej czy też wymaga interwencji państwa? Odpowiedzi na postawione we wstępie pytanie poszukiwali goście debaty, która odbyła się w ramach XX Festiwalu Nauki : ekonomista prof. Jerzy Hausner i wydawczyni książek Beata Stasińska. Dyskusję poprowadził dr hab. Michał Krawczyk. Pierwsza część debaty była poświęcona receptom na wzrost czytelnictwa wśród Polaków. Uczestnicy dyskusji zgodnie przyznali, że kluczową rolę w tym względzie powinny mieć biblioteki, które wymagają publicznego doinwestowania. Beata Stasińska mówiła, że powinny one przyciągać organizowanymi przez siebie wydarzeniami i nowościami księgarskimi. Zaznaczyła jednocześnie, że efekty wprowadzonych zmian staną się odczuwalne dopiero po latach. Jerzy Hausner podkreślił, że aby proces ten był skuteczny, publiczne agendy go wdrażające powinny zachować ciągłość i niezależność od czynników politycznych. Kulturotwórczą rolę bibliotek mogłyby też pełnić małe księgarnie. Są jednak wypierane przez duże sieci handlowe, z którymi nie są w stanie rywalizować cenowo. Jedną z propozycji rozwiązania tego problemu jest wprowadzenie stałych cen na książki. Oboje dyskutanci nie poparli tego pomysłu. Beata Stasińska tłumaczyła, że cena za egzemplarz to tylko jeden z elementów gry rynkowej. Dochodzą do niego też koszty dystrybucji, magazynowania czy marketingu w miejscu sprzedaży. Oboje uczestnicy debaty byli natomiast zgodni, że małe księgarnie powinny być publicznie dotowane. Jerzy Hausner dodał, że dodatkowe opodatkowanie zysków sieci handlowych uczyniłoby je współuczestnikami procesu wydawniczego (ekonomista odwołał się do pojęcia „circular economy”). Podczas dyskusji poruszony został też problem piractwa w internecie. Jerzy Hausner zwrócił uwagę, że własność prywatna może mieć też funkcje publiczne. Odniósł się tu do przykładu przestrzeni miejskiej. Podkreślił w tym kontekście rolę obecnego już w prawie autorskich pojęcia „dopuszczalnego użytku”. Beata Stasińska zauważyła, że kradzież jest najprostszą formą dotarcia do tekstu. Gdyby dostęp do niego był łatwiejszy, to – jak mówiła – jednostkowy zysk wydawcy byłby mniejszy, ale całościowo większy. Więcej w załączonym filmie z wykładu. Zapraszamy do oglądania. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #festiwalnauki #nauka #kultura #gospodarka